Fragment kości neandertalczyka sprzed 45 000 lat odkrywa połączenia dalekobieżne w całej Eurazji
Nowo odkryty fragment kości neandertalczyka z Krymu zapewnia bezprecedensowy wgląd w życie i ruchy tych starożytnych homininów, wykazując, że migrowali oni na ogromne odległości przez Eurazję. Analiza 5-centymetrowego fragmentu znalezionego na stanowisku archeologicznym Staroselye ujawniła zaskakujące powiązanie genetyczne z neandertalczykami z regionu Ałtaj na Syberii, oddalonego o ponad 3000 kilometrów. Odkrycie, opublikowane w Proceedings of the National Academy of Sciences, rzuca światło na zaskakująco złożone wzorce rozmieszczenia i łączności neandertalczyków w późnym plejstocenie, okresie, który wyznaczył ich ostateczne wyginięcie.
Stanowisko Staroselye i znaczenie Półwyspu Krymskiego
Półwysep Krymski, położony na terenie dzisiejszej Ukrainy, okazał się skarbnicą pozostałości archeologicznych z okresu paleolitu, dostarczając ważnych wskazówek pozwalających zrozumieć wczesne osadnictwo ludzkie i przemiany biokulturowe. Jednym z takich miejsc jest Staroselye, nawis skalny położony w stromym kanionie, obejmujący cztery odrębne warstwy kulturowe, które badano od 1952 r. Obszar ten uznano wcześniej za potencjalne schronienie dla ostatnich ocalałych neandertalczyków na krótko przed ich wyginięciem, co potwierdzają datowania radiowęglowe wskazujące na ciągłą obecność neandertalczyków między około 47 000 a 42 000 lat temu.
Odkrycie starożytnego fragmentu kości
Naukowcy, w tym Emily Pigott, absolwentka Uniwersytetu Wiedeńskiego, dokładnie przesiali tysiące fragmentów kości ze stanowiska Staroselie w poszukiwaniu potencjalnych szczątków ludzkich. Chociaż większość fragmentów pochodziła od zwierząt – głównie koni i jeleni, co odzwierciedlało zależność człowieka w paleolicie od polowań na konie – jeden fragment wyróżniał się. Ten niewielki fragment, o długości zaledwie 49,8 mm i szerokości 18,8 mm, zidentyfikowano jako kość hominina, a datowanie radiowęglowe wykazało wiek od 46 000 do 45 000 lat. Okres ten jest szczególnie znaczący, gdyż zbiega się ze spadkiem liczebności neandertalczyków i rozprzestrzenianiem się Homo sapiens w Europie Zachodniej.
Genetyczne powiązanie z syberyjskimi neandertalczykami
Naprawdę zaskakującym aspektem tego odkrycia jest informacja genetyczna uzyskana z fragmentu kości. Naukowcom udało się zsekwencjonować mitochondrialny genomowy DNA, co ujawniło wyraźne powiązanie z linią neandertalską. Co ciekawe, profil genetyczny tego osobnika najbardziej odpowiada genomom mitochondrialnym neandertalczyków zidentyfikowanym wcześniej w regionie Ałtaju na Syberii. Odkrycie to silnie wskazuje na migracje na duże odległości i wzajemne powiązania populacji neandertalczyków oddzielonych ogromnymi odległościami, co potwierdzają wcześniejsze badania podkreślające rozprzestrzenianie się neandertalczyków w całej Eurazji. Osoba ta wykazuje również powiązania z neandertalczykami z Europy, takimi jak te występujące w Chorwacji.
Implikacje dla zrozumienia rozmieszczenia neandertalczyków
To odkrycie stawia Półwysep Krymski na skrzyżowaniu korytarza migracyjnego neandertalczyków, co pokazuje rozległy zasięg tych homininów w późnym plejstocenie.
Odkrycie to wzmacnia naszą wiedzę na temat mobilności i rozmieszczenia neandertalczyków, wskazując, że ci starożytni ludzie byli w stanie pokonywać znaczne odległości. Badania potwierdzają, że neandertalczycy rozprzestrzeniali się niegdyś na ogromne odległości w całej Eurazji, od Europy Środkowej do środkowej Eurazji, w sprzyjających warunkach klimatycznych. Obecność przemysłu narzędzi kamiennych Mikuan w Staroselye dodatkowo podkreśla zarówno ciągłość kulturową, jak i mobilność regionalną w tym okresie. Niedobór ludzkich skamieniałości z tego krytycznego okresu przejściowego czyni to odkrycie szczególnie znaczącym, gdyż zapewnia rzadki wgląd w dynamikę populacji neandertalczyków na krótko przed ich wyginięciem.
